Birleşmiş Milletler (BM) Nedir? Görevleri, Organları ve Önemi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Birleşmiş Milletler (BM), dünya barışını ve güvenliğini korumak, uluslararası iş birliğini teşvik etmek ve insan haklarını savunmak amacıyla 1945 yılında kurulmuş uluslararası bir örgüttür. 51 ülkenin katılımıyla kurulan BM, günümüzde 193 üye devlete sahiptir. Merkezi New York’ta bulunan BM, küresel çapta barışı koruma, insani yardım sağlama, iklim değişikliğiyle mücadele gibi pek çok önemli görev üstlenmektedir.

Birleşmiş Milletler’in Kuruluş Amacı

Birleşmiş Milletler, II. Dünya Savaşı‘nın ardından, dünyanın bir daha böylesine büyük bir savaş yaşamaması amacıyla kurulmuştur. Temel amacı, uluslararası anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözmek ve küresel iş birliğini artırmaktır. Aynı zamanda BM, ekonomik kalkınmayı desteklemek, insan haklarını korumak, sosyal adaleti sağlamak ve çevresel sürdürülebilirliği teşvik etmek gibi konularda önemli rol oynar.

Birleşmiş Milletler’in Görevleri Nelerdir?

  1. Barışı Koruma ve Güvenlik: BM, dünya genelinde çatışmaların önlenmesi ve çözülmesi için çalışır. Barış gücü operasyonları düzenleyerek, çatışma bölgelerinde ateşkesin sağlanmasına ve sivillerin korunmasına yardımcı olur.
  2. İnsan Hakları: İnsan haklarının evrensel olarak tanınması ve korunması BM’nin temel hedeflerinden biridir. Bu amaçla, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve diğer uluslararası sözleşmeler doğrultusunda çalışmalar yürütür.
  3. İnsani Yardım: BM, doğal afetler, savaşlar ve diğer krizler nedeniyle mağdur olan insanlara insani yardım ulaştırır. BM’nin Dünya Gıda Programı (WFP), UNICEF ve Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) gibi alt kuruluşları bu yardımları organize eder.
  4. Sürdürülebilir Kalkınma: BM, yoksulluğun azaltılması, sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi, eğitim kalitesinin artırılması ve çevrenin korunması gibi küresel hedefler doğrultusunda çalışır. Bu kapsamda, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) 2030 yılına kadar gerçekleştirilmesi hedeflenen 17 ana başlık altında toplanmıştır.
  5. Çevre ve İklim Değişikliği: BM, iklim değişikliğiyle mücadelede önemli bir role sahiptir. Paris İklim Anlaşması gibi uluslararası çevre anlaşmalarını destekler ve iklim krizinin önüne geçmek için hükümetler arasında iş birliğini teşvik eder.

Birleşmiş Milletler’in Organları

Birleşmiş Milletler, çeşitli organlar aracılığıyla faaliyetlerini yürütür. İşte BM’nin en önemli organları:

  1. Genel Kurul: BM’nin en geniş katılımlı organıdır. Tüm üye ülkelerin temsil edildiği bu organda her ülkenin bir oyu vardır. Genel Kurul, uluslararası sorunlar hakkında karar alır ve tavsiyelerde bulunur.
  2. Güvenlik Konseyi: Uluslararası barış ve güvenliği sağlamakla görevli olan Güvenlik Konseyi, 5 daimi üye (ABD, Rusya, Çin, Birleşik Krallık, Fransa) ve 10 geçici üyeden oluşur. Konsey, barış operasyonlarına karar verir ve ekonomik yaptırımlar uygular.
  3. Sekreterlik: BM’nin idari işlerini yürüten bu organın başında Genel Sekreter bulunur. Genel Sekreter, BM’nin baş diplomatı olarak örgüt adına müzakereler yürütür ve uluslararası sorunların çözümüne katkıda bulunur.
  4. Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC): Sosyal ve ekonomik kalkınma alanlarında çalışan bu organ, BM’nin kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi için küresel politikaları koordine eder.
  5. Uluslararası Adalet Divanı: Lahey’de bulunan bu organ, devletler arası hukuki uyuşmazlıkları çözmekle görevlidir. Uluslararası hukukun uygulanmasını sağlar.
  6. Vesayet Konseyi: Daha önce BM vesayetinde olan bölgelerin bağımsızlıklarına kavuşturulmasında rol oynamıştır. Günümüzde aktif bir rolü bulunmamaktadır.

Birleşmiş Milletler ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

BM’nin en önemli projelerinden biri Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri‘dir (SKH). Bu hedefler, 2030 yılına kadar dünyada yoksulluğu sona erdirmeyi, eşitsizlikleri azaltmayı ve çevreyi korumayı amaçlar. Toplamda 17 hedef ve 169 alt hedeften oluşan bu program, hükümetler, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör arasında iş birliği gerektirir.

SKH’ler, şu temel başlıklardan oluşur:

  • Yoksulluğun Ortadan Kaldırılması
  • Açlığın Sona Erdirilmesi
  • Sağlıklı Bireyler
  • Nitelikli Eğitim
  • Toplumsal Cinsiyet Eşitliği
  • Temiz Su ve Sanitasyon
  • Erişilebilir ve Temiz Enerji
  • İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme
  • Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı
  • Eşitsizliklerin Azaltılması
  • Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar
  • Sorumlu Tüketim ve Üretim
  • İklim Eylemi
  • Sudaki Yaşam
  • Karasal Yaşam
  • Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar
  • Amaçlar için Ortaklıklar

Sonuç

Birleşmiş Milletler, uluslararası barış ve güvenliği sağlama, insan haklarını koruma, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etme ve insani yardımları organize etme konularında dünya genelinde kritik bir rol oynamaktadır. Küresel iş birliği ve dayanışma için en önemli platformlardan biri olan BM, günümüzün en büyük küresel sorunlarına çözüm bulmak için çalışmalarına devam etmektedir.